بهترین و سریع‌ترین درمان زخم بستر + معرفی بهترین پانسمان‌ها
شاید تا کنون اصطلاح زخم بستر را شنیده باشید و شاید با کسی که درگیر این موضوع شده است، آشنایی دارید. برخی مواقع در اثر ابتلا به یک بیماری خاص، رخداد یک حادثه و یا حتی کهولت سن، ممکن است فرد نیاز به بستری شدن و سپری کردن مدت زمان طولانی در بستر داشته باشد. ماندن در بستر، علاوه بر مسائلی که ممکن است از جهت محدودیت فرد در زندگی روزمره ایجاد کند و زندگی عادی را مختل سازد، عوارضی نیز به دنبال دارد. یکی از این عوارض که نسبتاً شایع است، زخم بستر است که برای فرد بیمار مشکل‌ساز و گاهاً دشوار و یا شاید غیرقابل تحمل باشد. در این مقاله ما در فروشگاه تجهیزات پزشکی آریو مهر قصد داریم تا ضمن ارائۀ اطلاعات لازم در این زمینه، به معرفی بهترین و سریع‌ترین درمان و همچنین بهترین پانسمان زخم بستر برای کمک به بهبود این بیماری بپردازیم؛ با ما همراه باشید.
زخم بستر چیست؟
در اثر بروز بیماری‌های مزمن، کهولت سن و سانحه‌ای که منجر به محدودیت و نقص در حرکت شود، ممکن است فرد برای مدت طولانی بستری شود و مجبور به ماندن در حالت خوابیده گردد. در این وضعیت در نواحی مختلفی از پوست که در تماس با بستر است، در اثر کشیده شدن و وارد آمدن فشار التهاباتی ایجاد می‌شود که باعث بروز زخم بستر می‌شود. حتی قرار گرفتن در حالت نشسته نیز در طول زمان، مانند استفادۀ طولانی مدت از ویلچر، ممکن است باعث بروز زخم بستر شود.
معمولاً باقی ماندن در یک حالت و وضعیت ثابت در طولانی مدت، ضمن فشاری که بر سطح پوست وارد می‌شود، جریان خون را نیز مختل می‌کند که همین شرایط به بروز زخم منجر می‌گردد. به همین دلیل است که می‌بایست افرادی را که قادر به حرکت و تغییر وضعیت نیستند و یا احساس درد ندارند را به طور منظم در بستر حرکت داده و به اصطلاح از یک وضعیت به وضعیت دیگر چرخاند. افرادی که به دلایل مختلف مشکلات گردش خون دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به زخم بستر هستند. موارد متعددی در زمینۀ ایجاد زخم بستر دخیل هستند و می‌توانند مانع از بروز آن شوند که در ادامه خواهیم آورد.
دلیل ایجاد زخم بستر
یکی از دلایل عمده در ایجاد زخم بستر، مشکل خون‌رسانی و قطع گردش خون در ناحیه‌ای است که درگیر زخم بستر می‌شود. به طور معمول اگر به یک ناحیه بیش از 2 تا 3 ساعت خون نرسد، پوست در آن قسمت ملتهب شده و به رنگ قرمز درمی‌آید که ممکن است دردناک شود و یا حتی بعد از گذشت زمانی به رنگ کبود یا بنفش درآید. درنهایت اینکه اگر منطقه ملتهب و دردناک درمان نشده و التیام نیابد، ممکن است آن قسمت دچار عفونت شده و یا حتی پوست باز شده و زخم عمیق ایجاد شود.
احتمال دارد این عفونت به بافت‌های دیگر و یا حتی مفاصل و استخوان‌ها سرایت کند و اگر بیمار دچار بیماری‌های مزمنی مانند دیابت باشد، بهبودی زخم به وجود آمده طولانی شده و تا ماه‌ها ادامه پیدا کند.
مناطق دچار ریسک ابتلا به زخم بستر
بسته به وضعیتی که بیمار دارد که ممکن است مجبور به باقی ماندن در حالت خوابیده یا نشسته باشد، نواحی مختلفی درگیر زخم بستر می‌شوند:
- تیغه‌های شانه و پشت
- ستون فقرات
- باسن و دنبالچه
- کناره‌های سر
- پشت بازوها و پشت پاها
- مچ و پاشنه پا و پشت زانو
قابل ذکر است افرادی که در بیهوشی هستند یا درد را احساس نمی‌کنند یا دچار بی‌حرکتی یا بی‌حسی در برخی مناطق از بدن خود هستند و همچنین اگر دچار مشکلات گردش خون و یا دیابت باشند و یا اینکه تغذیه مناسب و مراقبت از پوست نداشته باشند، خیلی بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
راهکارهای درمان زخم بستر
زخم بستر بسته به اینکه چه ظاهری داشته و یا چه وضعیتی داشته باشد، چند مرحله دارد که از خفیف تا حاد نامگذاری می‌شود. در مرحله خفیف ممکن است پوست دچار قرمزی، خارش و سوزش باشد و در مواردی رنگ آن تا حدودی حالت تیرگی یا کبودی داشته باشد. در مراحل حاد و شدید زخم ضخیم و عفونی شده و رنگ پوست قهوه‌ای شده و سایر بافت‌ها و مفاصل نیز درگیر می‌شوند.
پزشکان و متخصصان ممکن است با توجه به وضعیت زخم، درمان‌های متفاوت و راهکارهای مختلفی را به بیمار و اطرفیان او پیشنهاد بدهند. اما به طور معمول توصیه‌هایی که می‌شود شامل موارد زیر است:
1- اول از همه، از بین بردن و حذف فشار بر روی زخم
2- تمیز نگه داشتن زخم
3- رعایت تغذیه مناسب و سالم برای بیمار
4- استفاده از پانسمان‌های مخصوص برای محافظت از زخم
5- استفاده از داروهای آنتی‌بیوتیک
6- حذف و برداشتن بافت‌های آسیب دیده و عفونی
7- درمان زخم با فشار منفی (وکیوم‌تراپی)
بهترین و سریع‌ترین درمان زخم بستر
در درمان زخم بستر، علاوه بر مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک یا تسکین دهنده، تغذیۀ سالم و مراقبت‌های خاصی که صورت می‌گیرد، استفاده از پانسمان‌های مخصوص می‌تواند در بهبود وضعیت بیمار بسیار مفید فایده باشد و خود یکی از روش‌های درمانی به حساب می‌آید. استفاده از پانسمان یا بانداژ با مرطوب نگه داشتن محل زخم؛ مزید بر اینکه سدی در برابر عفونت ایجاد کرده و از پوست اطراف محل زخم محافظت می‌کند، باعث تسریع در روند بهبودی نیز می‌شود. انواع مختلفی از پانسمان‌ها برای درمان زخم بستر وجود دارد، منتهای مراتب اینکه با توجه به شرایط هر بیمار که متفاوت از بیمار دیگر است، پزشک متخصص نوع خاصی را توصیه و تجویز می‌کند.
انواع پانسمان‌های زخم بستر
به طور کلی پانسمان‌هایی که در درمان زخم‌ها به کار می‌روند دارای سه دسته‌بندی هستند؛
- پانسمان‌های محافظ رطوبت زخم؛ این پانسمان‌ها در مراحلی که زخم با بافت همبند پر شده و استفاده از پانسمان‌های جاذب باعث خشکی زخم می‌گردد، به کار می‌روند؛ مانند هیدروکلوئیدها.
- پانسمان‌های رطوبت دهنده که در محل زخم ایجاد رطوبت می‌کنند؛ زمانی که زخم برای مداوا نیاز به رطوبت دارد و بافتی که زخم در آن ایجاد شده است خشک و مرده شده، این نوع پانسمان‌ها به کار می‌آیند؛ مانند هیدروژل‌ها.
- پانسمان‌های جاذب؛ در حالاتی که زخم‌ها اگزودا و ترشحات بالا دارند از این نوع پانسمان‌ها استفاده می‌شود که قابلیت جذب رطوبت بالا و حفظ رطوبت در محل زخم را دارند؛ مانند آلژینات‌ها.
در ادامه چند مورد از انواع پانسمان زخم بستر رایج را معرفی خواهیم کرد.
معرفی بهترین پانسمان‌های زخم بستر
پانسمان‌های آلژینات؛ این پانسمان بافتی شل و منعطف دارد که فیبرهای آن از جلبک دریایی ساخته شده است و دارای ترکیبات آلژینات کلسیم است. دارای قدرت جذب بالا بوده و مناسب استفاده در زخم‌های متوسط تا عمیق است. ترشحات زخم را جذب کرده و یک پانسمان زخم مرطوب به شمار می‌آید.
پانسمان‌های هیدروکلوئید؛ این نوع پانسمان مناسب زخم بسترهای عمیق و شدید است و دارای یک عامل ژل‌ساز است که در هنگام تماس با زخم، ژلی تولید می‌کند که دارای خاصیت فیبریلولیتیک بوده و ضمن اینکه منجر به بهبودی زخم می‌گردد، زخم را از هر گونه تماس و ساییدگی با اجسام خارجی و همچنین عفونت و آلودگی ثانویه، ایزوله و محافظت می‌نماید. پانسمان هیدروکلوئیدی، هر دو قابلیت مصرف به صورت پانسمان اولیه و ثانویه را دارا است.
پانسمان‌های فومی؛ نوعی دیگر از پانسمان‌ها، پانسمان‌های فومی هستند که قابلیت جذب ترشحات را با شدت کم یا زیاد دارند. همچنین استفاده از آن‌ها آسان بوده و رطوبت زخم را حفظ کرده و آن را محافظت می‌کنند.
پانسمان‌های فیلم نیمه‌تراوا؛ این پانسمان‌ها که لایه‌ای نازک و منعطف برای زخم‌های خفیف تا متوسط که دارای ترشح نبوده و یا ترشح کم دارند استفاده می‌شوند و اگر چه به مولکول‌های ریزتر اجازه عبور می‌دهند (بخار آب و گازها) اما به مولکول‌های درشت‌تر مانند ترشحات زخم و باکتری‌ها اجازه عبور نمی‌دهند (نیمه تراوا) .
پانسمان‌های هیدروفایبر؛ نوعی پانسمان غیربافته و نرم محسوب می‌شود که محتوی سدیم کربوکسی متیل سلولز است. این پانسمان علاوه بر تولید ژل در محل زخم به بافت‌های سالم آسیب نمی‌رساند و مزایای پانسمان‌های آلژینات را دارد و به شکل ورق، گاز یا اسفنج موجود است.
پانسمان‌های هیدروژل؛ این پانسمان‌ها که از گروه پانسمان‌های کلوئیدی حاوی پلیمرهای منبسط شونده هستند، اگر چه که در مجاورت آب منبسط می‌شوند، خود در آب حل نمی‌شوند. انواع مختلفی دارند؛ ژل، گاز و ورقه‌ای. در شرایطی که نیاز است تا بافت مرده و خشک دهیدراته گردد تا سیستم ایمنی بدن فعال شده و نوعی دبریدمان اتولیتیک رخ دهد، از این نوع پانسمان زخم بستر استفاده می‌شود.
نتیجه گیری و جمع بندی
بیمارانی که نیاز به بستری شدن طولانی مدت دارند و افرادی که شرایط ویژه داشته، کهولت سن دارند و یا دچار بیهوشی، نقص‌های حرکتی و انواع بی‌حسی هستند در معرض خطر ابتلا به زخم بستر قرار دارند. لذا توصیه می‌شود تا ضمن رعایت اصول مراقبت از پوست و تغذیۀ سالم، راهکارهای مربوط به جابجایی و حرکت بیمار در بستر را مدنظر قرار داده و حداقل هر 2 ساعت یکبار وضعیت بیمار تغییر داده شود. توجه به بهداشت، خشکی پوست و بروز هر گونه قرمزی یا تحریک در پوست مهم و دارای اهمیت است.
در نهایت اینکه استفاده از پانسمان زخم بستر می‌بایست بر اساس شرایط بیمار و موقعیت و محل زخم ایجاد در بدن او باشد و طبق نظر و توصیه پزشک انجام شود. ما در این مقاله به معرفی بهترین پانسمان‌ها پرداختیم و در فروشگاه تجهیزات پزشکی «آریو مهر» آماده‌ایم تا ضمن ارائۀ راهنمایی‌های لازم در این زمینه، با داشتن تجربه و سابقه لازم در عرضۀ تجهیزات پزشکی، محصولات لازم را در اختیار شما قرار دهیم.
